Kolka nerkowa to jeden z pierwszych i jeden z najbardziej charakterystycznych objawów nieprzyjemnej choroby, jaką jest kamica nerkowa. Pojawia się jako skutek zablokowania odpływu moczu z nerek – najczęściej w wyniku powstania kamieni nerkowych. Kolka objawia się nagłym i dosyć silnym bólem, który umiejscowiony jest w okolicy nerki i rozchodzi się w okolice pęcherza, cewki oraz zewnętrznej strony uda. Inne objawy, które mogą towarzyszyć atakowi kolki nerkowej to uporczywa potrzeba oddawania moczu (połączona z dość bolesnym parciem na pęcherz), wzdęcia brzucha, nudności oraz wymioty. Jeżeli odpływ moczu jest zablokowany przez dłuższy okres czasu, a do tego następuje zakażenie i stan zapalny w drogach moczowych, to dodatkowo może wystąpić wysoka temperatura, dreszcze oraz spadek ciśnienia tętniczego. 

Główną przyczyną kolki nerkowej jest wzrost ciśnienia w drogach moczowych, co powoduje wzrost ciśnienia w nerce. Chory ma trudności z oddawaniem moczu – pomimo odczuwania silnego parcia. Taki stan to konsekwencja powstania kamieni moczowych, które zatykają moczowód. Jakie są główne przyczyny kolki nerkowej? Do najczęstszych należą:

• zbyt mała ilość spożywanych płynów, co w konsekwencji prowadzi do zagęszczania moczu i powstawania kamieni
• wady anatomiczne w budowie układu moczowego, które mogą powodować trudności z odpływaniem moczu
• przerost gruczołu krokowego (u mężczyzn)
• niektóre choroby (między innymi dna moczanowa i nadczynność przytarczyc)
• przyjmowanie dużych dawek wapnia i witaminy D3
• dieta bogata w szczawiany, fosforany i duże ilości soli
• zakażenia układu moczowego
• długotrwała choroba wrzodowa, która jest leczona preparatami o działaniu alkalizującym
• przyjmowanie niektórych leków (przede wszystkim z grupy kortykosteroidów)

Wymienione wyżej przyczyny nie są jedynymi – wielu lekarzy podkreśla, iż na występowanie kolki nerkowej niemały wpływ mają także skłonności dziedziczne. Co warte podkreślenia – w wielu przypadkach nie da się określić jednej przyczyny, a czasami występuje skumulowanie kilku z nich.

Przypadkiem bardzo szczególnym jest kolka nerkowa występująca u kobiet w ciąży. W tym przypadku nie zawsze oznacza ona problem z występowaniem kamieni w drogach moczowych. Ponieważ ciąża jest niezwykle specyficzną okolicznością, zmieniającą funkcjonowanie całego kobiecego organizmu, to do ataku kolki nerkowej może dojść nie tylko z powodu zalegających kamieni. Jedną z głównych przyczyn występowania kolki nerkowej u kobiet w ciąży jest zastój moczu spowodowany uciskiem moczowodu przez powiększającą się macicę.  Najczęściej jest to zastój chwilowy, który można wyeliminować poprzez ogrzanie bolącego miejsca (na przykład termoforem) bądź chodzenie (aby odblokować moczowód).

Aby zapobiegać i zminimalizować ryzyko nawrotu kolki nerwowej należy przyjmować odpowiednią ilość płynów i stosować dietę ubogą w sól oraz szczawiany.